Hoe komen tot een goede verdeling van een erfenis

Successieplanning is een moeilijk onderwerp om aan te snijden bij zowel ouders als kinderen. Niemand wordt graag met de neus op de feiten gedrukt dat het leven nu eenmaal eindig is. Maar duidelijke en vooraf gemaakte afspraken kunnen echter veel narigheid en twisten in de toekomst vermijden bij de uiteindelijke verdeling van de erfenis.

Communicatie tussen erflaters en erfgenamen

Een goede duidelijke en open communicatie tussen de betrokken partijen is onontbeerlijk om later tot een goede verdeling van de bezittingen te komen. Een van de belangrijkste pijlers hierbij is dat er in een serene omgeving eerst afspraken worden gemaakt tussen de erflaters onderling vooraleer er met de erfgenamen rond de tafel wordt gezeten. Zo zijn er al duidelijke afspraken gemaakt over een aantal belangrijke kwesties vooraleer de kinderen (of zelfs kleinkinderen) erbij worden betrokken. Een veel gemaakte fout is te veel te focussen op de grote materiële bezittingen zoals het huis, de grond, de auto of het roerende vermogen. Niet voor iedereen zijn de puur materiële zaken belangrijk, soms kunnen kleine onbelangrijk ogende dingen een belangrijke emotionele waarde hebben. Dit zal duidelijk worden als er samen over de erfenis wordt gepraat.

Een schenking vooraf

Met het oog op het vermijden van de torenhoge successierechten kan het héél zinvol zijn bij leven al een gedeelte van het roerende vermogen door middel van schenking weg te geven. Op deze wijze krijgen de toekomstige erfgenamen al een mooie som die door de staat minder wordt belast. Er moet steeds zo veel mogelijk in acht worden genomen dat beslissingen die nu worden gemaakt niet noodzakelijk de juiste zullen zijn over ongeveer 10 jaar. Niet zelden worden schenkingen voorafgegaan door een belangrijke gebeurtenis in het leven van de kinderen bijvoorbeeld het kopen van een huis of het krijgen van kinderen. Zorg hierbij steeds dat alles duidelijk op papier is gezet zodat bij de latere verdeling van de nalatenschap geen onduidelijkheden bestaan die kunnen leiden tot discussies.

Neem contact op met een deskundige

Aarzel niet om advies in te winnen bij een deskundige op het gebied van successierecht. Een notaris, advocaat of bankier kan u enkele nuttige tips geven of begeleiden in het opstellen van nuttige documenten. Zij zijn veelal beter geplaatst om alle wettelijke valkuilen te omzeilen en zo te zorgen voor een optimaal fiscaal resultaat. Met hun jarenlange ervaring zullen ze ongetwijfeld ook tips kunnen geven in verband met kleinere geschillen tussen de erfgenamen in verband met meer emotionele zaken.

Verlies emotionele zaken niet uit het oog

Uit praktijk blijken vele ruzies niet enkel om geld te gaan maar om erfstukken die een symbolische waarde hebben. Het horloge van grootvader of de verlovingsring van mama heeft niet voor elke erfgenaam dezelfde waarde. Omdat dit dingen zijn die niet gelijk kunnen verdeeld worden ontstaan hier later vaak twisten over. Een goede tip is om vooraf een lijst op te maken met alle bezittingen en deze met de erfgenamen te overlopen. Omdat het om unieke stukken gaat kan het zijn dat er uiteindelijk toch een beslissing moet worden genomen door de erflaters die niet alle partijen even gunstig stemt. Maar omdat dit is besproken in onderling overleg leidt het zelden tot hevige ruzies of woordenwisselingen bij de uiteindelijke verdeling van de nalatenschap.

Zet alles op papier

Zorg ervoor dat alles wat besproken is steeds duidelijk op papier wordt gezet onder de vorm van een testament of een ander ondubbelzinnig document. Tussen de tijd van het opmaken van het testament en het uiteindelijke openvallen van de erfenis verstrijken er hopelijk nog enkele mooie jaren. Hierin kunnen nog gebeurtenissen plaats hebben die een invloed kunnen hebben op het roerende of onroerende vermogen. Zorg er dus ook steeds voor dat dit document regelmatig wordt aan gepast aan de huidige situatie.

Tips in verband met schenkingen

• Ga met alle partijen rond de tafel zitten en probeer zo veel mogelijk te bespreken. Zo zal er later minder kans zijn dat er grote onenigheid ontstaat tussen de erfgenamen.
• Als u de kinderen gelijk wil behandelen probeer dan zo veel mogelijk gelijkaardige goederen te schenken. De ene een huis en de andere de huidige tegenwaarde in geld is zelden een goed idee, vermits de waarde van het huis binnen enkele decennia een heel andere waarde zal hebben.
• Als er reeds bedragen zijn geschonken in het verleden zorg dan steeds dat dit duidelijk in de erfenis vermeld staat. Communiceer dit ook naar de andere erfgenamen.
• De emotionele waarde van een goed is iets wat vooraf niet kan ingeschat en bepaald worden door de erflaters.
• Indien nodig kan een neutrale partij steeds helpen om het gesprek in goede banen te leiden.