ETF’s voor beginners

ETF's zijn de absolute publiekslievelingen aan de beurs. Niet verwonderlijk: de rente op spaarrekeningen is vrijwel tot nul gedaald en ETF's zijn dan een veilig en goedkoop alternatief. Maar hoewel ETF een van de meest gangbare afkortingen in de financiële wereld is, schrikt de volledige naam veel leken toch enigszins af. ETF staat voor Exchange Traded Fund en suggereert allesbehalve een simpel beleggingsconcept. Maar dat is misleidend. Of het nu om de AEX, de Dax of de Dow Jones gaat, ETF’s stellen beleggers in staat om elke beursindex te kopen.

Het basisprincipe van ETF’s

Het basisprincipe van elk indexfonds (de naam in gewoon Nederlands) is uitermate simpel. Een indexfonds bootst gewoon de waardeontwikkeling van een beursindex na. Stijgt bijvoorbeeld de AEX met drie procent, dan wint ook het indexfonds drie procent aan waarde. En verliest de AEX drie procent, dan staat ook het indexfonds drie procent in de min.

Waarom zijn ETF’s zo populair?

Beleggers over de hele wereld verwachten met ETF’s lucratieve rendementen te behalen. Het grote vertrouwen in indexfondsen heeft met name één reden: tal van studies, met name het werk van Nobelprijswinnaar Eugene Fama, tonen aan, dat nauwelijks een fondsbeheerder op lange termijn beter presteert dan een grote beursbarometer zoals de Amerikaanse Dow Jones, de Duitse DAX of zelfs onze AEX. De logische conclusie die hieruit te trekken valt: als zo goed als niemand erin slaagt om beter te zijn dan de gemiddelde aandelenmarkt, waarom dan niet gelijk de markt als geheel (lees: de Index, die deze markt uitbeeldt) kopen? Temeer daar de aankoop van een indexfonds (ook wel tracker genoemd) aanzienlijk goedkoper is dan de belegging in een traditioneel beleggingsfonds, waarbij de fondsmanager zich in de regel voor zijn werk vrij duur laat betalen.

Hoe de juiste index vinden?

Hoe eenvoudig het basisprincipe van de ETF ook is, des te zwaarder valt het om een goede index te kiezen. Er bestaat voor vrijwel elke index ook een indexfonds: of het nu gaat om de Braziliaanse beursbarometer Ibovespa, de Thaise aandelenindex MSCI of een index die de waarde-ontwikkeling volgt van Canadese staatsobligaties, bijna alles kan worden gevonden. Particuliere beleggers staan meerdere duizenden ETF’s ter beschikking. Hoe moet je daaruit kiezen?

Wereldwijde spreiding vermindert de risico's

Voor beginners is het raadzaam om in eerste instantie bekende indices te kiezen: beursbarometers als de AEX, de Dax en de Europese Euro Stoxx 50 hebben het voordeel dat hun actuele status op elk gewenst moment probleemloos in de krant, op tv of op internet te volgen is. Voornamelijk om deze reden is in Nederland het indexfonds op de AEX het meest populair. Maar zelfs voor beginners zijn er alternatieven: wie een wereldwijde spreiding van zijn geld nastreeft, kan kiezen voor een belegging in de zogeheten MSCI World. Die index bestaat uit zowel aandelen van gevestigde landen zoals de Verenigde Staten en Duitsland, maar houdt ook rekening met aandelen van veel opkomende markten. Die combinatie vermindert het risico van een slechte waardeontwikkeling.

Fysieke of synthetische stukken?

Alleen met de selectie van de index, bent u er nog niet. Ingeval van fysieke replicatie kopen de fondsbeheerders de onderliggende stukken daadwerkelijk aan. Ingeval van synthetische replicatie houdt men niet de daadwerkelijke aandelen of obligaties uit de index aan, maar neemt men zijn toevlucht tot een ingewikkeld financieel product dat de index moet simuleren, ook wel ‘swap’ genaamd. Beginners wordt aangeraden om te opteren voor een zo veilig mogelijk en zo transparant mogelijk concept, dat wil zeggen volledige fysieke nabootsing van de onderliggende index.

De waarde-ontwikkeling van ETF’s

Elke ETF is bedoeld om de prestaties van de onderliggende index exact weer te geven. Dat doel benaderen aanbieders meestal vrij dicht. Toch zijn er van tijd tot tijd weer kleine afwijkingen. Om te meten hoe groot die afwijkingen zijn, raadplegen professionals een speciaal kengetal, de zogenaamde tracking-error. Bij een tracking-error van nul, komen de prestaties van de ETF op elk moment vrijwel overeen met de waardeontwikkeling van de onderliggende beursindex. Als er sprake is van een groot verschil (0,5 procent is bij de ETF van de AEX bijvoorbeeld al een grote waarde), wordt aankoop niet aanbevolen.

ETF's zijn een goedkope belegging

Beleggers die er plezier in krijgen en van tijd tot tijd nieuwe indexfondsen kopen en verkopen, zouden ook eens een blik op de handelskosten moeten werpen. In tegenstelling tot traditionele beleggingsfondsen volgen ETF’s slecht de index en vereisen dus nagenoeg geen beheerskosten (passief beleggen). Een broker als DeGiro bijvoorbeeld stelt particuliere beleggers zelfs in staat om gratis een portefeuille in indexfondsen op te bouwen. Traditionele beleggingsfondsen daarentegen, zijn erop uit om het beter te doen dan de markt (actief beleggen) en stellen daartoe zelf een (in hun ogen) meest winstgevende aandelenmandje samen. Het spreekt voor zich dat die selectie en het onderhoud daarop door dure fondsmanagers ten koste gaan van het rendement. Het is de belegger die betaalt.

Hoe hoger de kosten, hoe lager het rendement

Zelfs als de verschillen in tarieven bij aanbieders van ETF’s vaak maar tienden van een procentpunt zijn, dan nóg moet men als belegger altijd kiezen voor de goedkopere. Tenminste als de betrokken indexfondsen voor het overige vrij gelijkaardig zijn. Want onafhankelijk van de waardeontwikkeling van de respectievelijke index staat een ding bij voorbaat vast: hoe hoger de kosten, hoe lager het rendement.

In ETF’s beleggen via spaarplannen

Net als bij traditionele fondsen kunnen beleggers in veel indexfondsen via spaarplannen deelnemen. Ze maken dan gebruik van een effect dat fluctuaties op de aandelenmarkten uitvlakt: door de regelmatige betalingen kopen beleggers in een zwakkere markt tegen lagere prijzen meer ETF’s dan in een goede markt.

Warren Buffet over indexfondsen

Dat zelfs de meest succesvolle beleggers ter wereld geloven in de kansen van indexfondsen, toont een uitspraak van meester-belegger Warren Buffett aan. Na zijn dood, zo liet hij weten, moeten zijn erfgenamen 90 procent van zijn vermogen beleggen in indexfondsen. En dan hebben we het over de nodige miljarden. Volgens het Amerikaanse tijdschrift "Forbes" is Warren Buffett is de vierde rijkste man ter wereld. En wie nog twijfelt aan de adviezen van Warren Buffett: het investeringsbedrijf van de multimiljardair sloot 2015 af met een recordwinst van ruim 24 miljard (!) dollar.