De redenen van stijgingen of dalingen op de aandelenbeurs

Op dagelijkse basis draait onze economie op de aandelenbeurs, maar wat zorgt er nou precies voor dat aandelen stijgen of dalen en waarom heeft de aandelenhandel zo'n grote impact op de economie? Ze zijn aan elkaar gerelateerd, dat is een ding dat zeker is. Soms worden er moeilijke termen gebruikt. Wat houden ze precies in? Het is dan prettig om hier wat meer details over te kunnen lezen. Een artikel met de belangrijkste informatie, op een voor iedereen begrijpelijk niveau beschreven, is dan uiteraard wel fijn. Daarbij hoort dan zeker ook een degelijke uitleg over de terminologie van de 'bull-' en 'bearmarkt'. Al met al genoeg om wat meer over de grondbeginselen van de aandelenbeurs te weten te komen.

Een korte introductie

De aandelenbeurs wordt ook wel 'effectenbeurs' genoemd. Het is een organisatie die het mogelijk maakt dat effecten zoals aandelen en obligaties verhandeld kunnen worden. Handel in effecten is alleen mogelijk wanneer deze genoteerd staan op de beurs. Vroeger gebeurde dit op een fysieke locatie (de eerste beursgebouwen werden geopend in de zestiende eeuw), tegenwoordig worden de meeste effecten elektronisch verhandeld.

De belangrijkste drijfveren van de aandelenbeurs
De aandelenbeurs reageert in hoofdlijnen op twee zaken, namelijk aan de ene kant 'emoties' en aan de andere kant 'feiten'. Deze twee gezamenlijk en het spel hiertussen zorgen ervoor dat aandelen stijgen of dalen. Het is natuurlijk niet zo moeilijk om dan te begrijpen dat het erg ingewikkeld is om precies in te delen wat nou precies in de categorie 'emotie' en wat in de categorie 'feiten' valt. Dit is precies wat het voorspellen van de koers van een aandeel zo enorm lastig maakt.

'Bull market' en 'bear market'

Aandelen begeven zich op een aandelenmarkt onder andere aandelen, zo zijn er verschillende bedrijven die zich op de beurs begeven. In Nederland wordt dit o.a. de AEX genoemd. Wat wordt er nou bedoeld met de term 'bear market'? 'Bear market' (berenmarkt) wil zeggen dat de aandelen gezamenlijk (hard) naar beneden gaan. Een beer slaat met zijn handen naar beneden, alle aandelen gaan dan mee naar beneden en zakken in waarde. Wat wordt er dan bedoeld met de term 'bull market' (stierenmarkt)? Bull market wil zeggen dat vrijwel alle aandelen de trend hebben om omhoog te gaan. De vergelijking is dat een stier iets op de horens neemt en dan de aandelen allemaal omhoog zwiert. Daar komen dus de vergelijkingen 'bull en bear market' vandaan.

Variaties en afwijkingen

Hoe kan het dan dat een bepaald aandeel onder een bull of bear market toch tegendraads omhoog of juist omlaag gaat? We hadden al gesteld dat de belangrijkste drijfveren van de aandelen het sentiment en de feiten zijn. Zo kan het dan zomaar zijn dat bepaalde feiten, bedrijfsgegevens of statistieken van een bedrijf op een bepaald moment naar buiten komen. Deze gegevens kunnen zowel negatief als positief uitpakken, bijvoorbeeld een bedrijf heeft heel erg veel meer winst gemaakt dan het bij aanvang van het jaar had ingeschat. Zo kan een aandeel van een bedrijf daar op reageren. Wat ook kan is dat er een bepaald milieuschandaal over een bedrijf naar boven komt en de krantenkoppen haalt. Het sentiment van dit aandeel kan dan opeens heel hard veranderen en daar reageert de aandelenkoers op.

Stijgingen om bekende of onbekende redenen
Soms is het niet duidelijk waarom een aandeel stijgt of daalt. Sentiment kan een rol spelen wanneer iedereen over een bepaald aandeel begint te speculeren, te praten, roddelen. Opeens versterkt dit zich en om een onbekende reden drijft de koers plotseling heel hard omhoog. Mensen zien dat het aandeel stijgt, krijgen het gevoel dat ze de boot niet willen missen en om deze reden stijgt het aandeel dan nog meer.

Zo kan het ook zijn met de feitelijke kant. De bedrijfsgegevens komen naar buiten, deze zijn niet bijzonder positief, maar toch stijgt het aandeel. Analisten kunnen dan iets feitelijks of statistisch in het aandeel hebben waargenomen waardoor ze informatie proberen af te leiden dat het een bepaalde kant op zal gaan.

De combinaties van factoren

Het sentiment en de feiten kunnen elkaar in evenwicht houden, elkaar versterken, of tegen elkaar in werken. Dit is de reden dat een aandeel in vergelijking tot andere dagen opeens heel hard daalt of juist heel hard stijgt. Stel dat op een bepaalde dag de banencijfers ontzettend tegenvallen en dit drukt op de beurs zodat er een bear market ontstaat voor álle aandelen. Op dezelfde dag komen negatieve bedrijfsresultaten van een bepaald bedrijf in het nieuws, daar bovenop komt er een milieuschandaal van hetzelfde bedrijf aan het licht. Je kunt je dan voorstellen dat al deze factoren gezamenlijk op een gegeven moment een exponentiële werking hebben. Daarbij komt dan ook nog dat het sentiment 'omdat het aandeel zakt' ook nog wel eens versterkend kan werken, waardoor het allemaal nog eens dubbel zo snel gaat. Toch stopt het aandeel dan soms opeens met zakken. Dit noemt men in vaktermen 'het aandeel heeft een bodemplateau bereikt'. In de statistieken is het aandeel bijvoorbeeld nog bijna nooit onder de 5 euro-grens gezakt om daarna weer hard te stijgen. Dit kan dan een reden voor een soort rem op de daling zijn (zo kan dit uiteraard ook andersom op de stijging).

Conclusie

Niemand kan de toekomst voorspellen en de aandelenhandel zal altijd iets blijven dat heel erg moeilijk te bevatten valt. Er spelen zoveel factoren een rol dat je niets met zekerheid kunt zeggen.