Beleggen in microkrediet

Het verstrekken van microkredieten kan een aardige winst opleveren. De gemiddelde opbrengst ligt tussen de 3 en 5 procent, terwijl de risico's gemiddeld laag zijn. Dit komt omdat veel mensen hun microkrediet uiteindelijk terug betalen. Muhammad Yunus van de Grameen Bank is het bekendste gezicht als het gaat om het beleggen in microkredieten. Hij ontving daarvoor zelfs de Nobelprijs van de Vrede. Tegelijkertijd kleven er ook nadelen aan het verstrekken van microkredieten. Er is de afgelopen jaren steeds meer aandacht voor het beleggen in microkrediet. Het idee achter microkrediet is dat er kleine leningen worden verstrekt aan mensen in ontwikkelingslanden. Vanuit het westen wordt er vaak genoeg geld geleend aan landen in de Derde Wereld, maar het gaat dan meestal vooral om leningen aan grote bedrijven en overheden. De "gewone" man zou daar maar weinig van profiteren. Bij microkrediet gaat het om kleine bedragen, enkele honderden tot duizenden euro's. Daarmee zouden kleine ondernemers hun eigen plannen kunnen financieren en vervolgens de lening terug betalen. Dat zou vervolgens de economie van het land zelf ook ten goede komen, omdat er meer wordt geproduceerd. De lening wordt kosteloos of tegen een lage rente verstrekt. In veel landen is het voor de lokale bevolking wel mogelijk geld te lenen, maar vaak alleen tegen een hoge rente. Daardoor zouden veel mensen niet in staat zijn om hun schulden terug te betalen, met alle gevolgen van dien.

Muhammad Yunus

Het microkrediet werd vooral vanaf het jaar 2000 populair. Veel ontwikkelingshulporganisaties en overheden zagen het als de ideale oplossing in de strijd tegen de armoede. Een bekende spreekbuis is Muhammad Yunus. Deze Bengaalse econoom verstrekt sinds 1974 al microkredieten via zijn bank Grameen Bank. Hij begon daarmee in Bangladesh, maar inmiddels verstrekt de bank leningen in tientallen landen. De aanvraag voor een lening moet worden gedaan in een collectief, bijvoorbeeld als dorp. Op die manier is er voldoende sociale controle dat de lening ook daadwerkelijk wordt terugbetaald. Inmiddels zijn er veel meer bedrijven, instellingen en organisaties die microkredieten verstrekken. Wereldwijd staat er voor een bedrag van meer dan 90 miljard euro uit. Yunus ontving in 2006 zelfs de Nobelprijs voor de Vrede vanwege zijn initiatief.

Beleggen in microkredieten

Microkredieten kunnen voor beleggers een aantrekkelijke vorm van beleggen zijn. Het rendement zal nooit torenhoog zijn, maar het risico is relatief laag. Dat komt omdat wereldwijd 90 procent van de mensen hun lening terugbetaald. Het gemiddelde rendement ligt op 3 tot 5 procent. In tijden dat de rente zeer laag is en de risico's op de beurs hoog kan het beleggen in microkrediet zinvol zijn. Er zijn instellingen die geen rendement uitkeren. In dat geval gaat het vooral om liefdadigheid. Dit betekent dat er lage rente kan worden gevraagd van de deelnemers aan de programma's.

Hoe kan ik beleggen in microkredieten?

Wereldwijd zijn er ongeveer honderd fondsen actief op het terrein van microkrediet. In Nederland komen particuliere beleggers meestal uit bij Triodos Fair Share Fund, het Oikocrediet Nederland Fonds of ASN-Novib Microkrediet Fonds. Deze fondsen lenen hun geld meestal niet zelf direct uit, maar doen dat via bemiddeling van bevriende organisaties. Zo staat het ASN-Novib Microkredietfonds in contact met Arvand, een microkredietverstrekker in Tadzjikistan. Via een netwerk van 24 kantoren verstrekt zij 35 miljoen Amerikaanse dollar in leningen aan ruim dertigduizend klanten.

Welke nadelen kleven er aan het verstrekken van microkredieten?

Ondanks alle mooie verhalen op het verlenen van microkrediet is er ook veel kritiek. Zo stellen critici dat er in veel ontwikkelingslanden geen centraal systeem is waar schulden worden geregistreerd. Veel mensen zouden daarom het ene microkrediet aflossen door een nieuwe lening bij een andere organisatie af te lossen. De Wereldbank deed onderzoek naar de activiteiten van de Grameen Bank en concludeerde dat slechts 5 procent van de deelnemers aan de programma's de armoede ontsteeg. Een laatste zorgenpunt is dat er ook schandalige praktijken plaats vinden onder de vlag van van het verstrekken van microkrediet. Er zijn voorbeelden bekend dat er hoge woekerrentes werden gevraagd, terwijl aan de andere kant westerse donateurs massaal worden opgeroepen geld te verstrekken. Ook zijn veel beleggingsfondsen en organisaties niet altijd even transparant, waardoor het onduidelijk is wat er precies met geld gebeurt.