Collectief bezwaar: belasting sparen en vermogen

Een procedure collectief bezwaar bij de Belastingdienst is mogelijk als veel mensen voor hetzelfde feit bezwaar aantekenen. De Belastingdienst zou erg veel tijd kwijt zijn om alles individueel af te handelen en doet dit daarom collectief. In 2015 is er een collectief bezwaar voor de spaarbelasting, ook wel spaartaks of vermogensrendementsheffing genoemd. Geldt de uitspraak over het spaargeld in collectief bezwaar door de Hoge Raad straks ook voor u, voor welk jaar en wat zijn voor u de voordelen van deze aanpak? Gaat uw voorlopige aanslag inkomstenbelasting in 2015 dan ook omlaag? Wat zijn de gevolgen voor 2016 , 2017 en 2018? De advocaat-generaal van de Hoge Raad oordeelt op 16 februari 2016: het is willekeur en oneigenlijke ontneming, bovendien niet meer van deze tijd. Het gerechtshof Amsterdam oordeelde in januari 2018.

Procedure collectief bezwaar Belastingdienst: de voordelen

Soms maken zoveel mensen voor bijna hetzelfde bij de Belastingdienst bezwaar, dat het bijna ondoenlijk wordt om alles individueel af te handelen. Individueel zou wel kunnen, maar vraagt veel tijd en inspanning. Voor de belastingbetaler is de procedure collectief bezwaar wel handig, want u hoeft dan niet zelf ook bezwaar aan te tekenen en ook geen gerechtelijke bijstand in te huren. In 2015 baalt iedereen van de hoge spaartaks die over 2014 moet worden betaald, terwijl de spaarrente in 2014 en 2015 zo laag is. En bijna iedereen heeft dat de Belastingdienst dan ook laten weten. Bij de procedure collectief bezwaar wordt door de Hoge Raad op basis van een paar proefpersonen besloten wat het oordeel moet zijn en wordt dit besluit collectief geldend verklaard.

Waar gaat het om? Welke belasting op sparen en vermogen?

Bij de belasting op sparen en vermogen, betaalt u 1,2% belasting over het spaargeld en vermogen dat hoger is dan ruim 20.000 euro per persoon. Wie zijn geld op de effectenbeurs heeft belegd, heeft in 2014 en 2015 een hoog rendement en vindt dit tarief van 1,2% misschien nog meevallen. Wie spaart, denkt daar heel anders over. Als u spaart, mag u blij zijn met een spaarrente van 1 à 1,5% op een direct opneembare spaarrekening. Dat rendement gaat bij een tarief van de Belastingdienst van 1,2% dus linea recta naar de Belastingdienst. Dat betekent een belasting van 100% die nog veel verder kan oplopen als u kijkt naar het marginaal belastingtarief. Veel Nederlanders tekenden bezwaar aan tegen deze veel te hoge belasting op sparen.

Het gaat alleen om de spaartaks

Let wel het collectieve bezwaar betreft alleen de te hoge belasting op sparen. Hebt u een hele andere reden om bezwaar te maken tegen de vermogensrendementsheffing, dan staat die weg nog steeds individueel open. Of stel dat uw vermogen volgens u verkeerd is gewaardeerd, verkeerde dingen zijn meegeteld of dat u om andere redenen bezwaar wilt aantekenen, dan kan dat nog steeds. De Hoge Raad buigt zich alleen over de vraag of de spaartaks onredelijk hoog is en moet worden verlaagd. De hoge belastingheffing zou in strijd kunnen zijn met het Europese recht, maar is dat ook zo?

Wat betekent dat voor mijn belastingaanslag?

Zolang de uitspraak van de Hoge Raad nog niet bekend is (en dat kan nog wel even duren), rekent de Belastingdienst met 1,2% vermogensbelasting, ook op uw spaargeld. Pas als de uitspraak er is, en die is onherroepelijk, dan zullen belastingaanslagen worden aangepast.

Om welke belastingaanslag inkomstenbelasting gaat het?

Tot het collectief bezwaar is besloten op 14 mei 2015. Dat betekent dat alle belastingaanslagen die tot die datum nog niet definitief zijn en die ook een heffing hebben over uw spaargeld, kunnen worden aangepast. De meeste aanslagen over 2014 zullen op 14 mei 2015 niet definitief zijn en doen mee ook als ze later dit jaar definitief worden. Maar de belastingaanslagen over 2013 en eerder zijn in veel gevallen wel al definitief en die doen in deze collectieve procedure van de Belastingdienst dan niet mee.

Moet ik in 2015 nog bezwaar maken tegen de spaartaks?

Als het u om de spaarbelasting gaat en u zich kunt vinden in de vraag aan de Hoge Raad, dan hoeft u geen actie meer te ondernemen. Zodra de uitspraak er is, zal indien nodig een collectieve aanpassing plaatsvinden ook als u geen bezwaar hebt gemaakt, maar wel belasting over uw spaargeld hebt betaald. Daar staat tegenover dat u tegen de uitspraak van de Hoge Raad geen bezwaar kunt maken.

Wat zijn de gevolgen voor 2016 en 2017?

Als de Hoge Raad inderdaad vindt dat de spaarbelasting van 1,2% in deze periode van lage spaarrente te hoog is en in strijd is met het Europese recht, dan zal dat waarschijnlijk ook wel leiden tot een aanpassing voor 2016 en 2017. Overigens is staatssecretaris Wiebes in navolging van het advies van de commissie Van Dijkhuizen (belastingherziening) al druk bezig om te bekijken of de vermogensrendementsbelasting vanaf 2016 eerlijker en rechtvaardiger kan worden geheven. Daarbij zullen meer dan voorheen de historische spaarrente en rendementen op vermogen een rol spelen. In een periode van lage rente zou dat een lagere belasting op spaargeld betekenen, in een periode van hoge spaarrente juist een hogere belasting.

Spaartaks 2017, ook hiervoor geen grond aanwezig?

Het systeem van minister Zalm en staatssecretaris Vermeend, de bedenkers in 2003, lijkt zo zijn langste tijd te hebben gehad. En wat doet het kabinet Rutte? Die verhoogt in 2017 de belasting eenzijdig op hogere vermogens. Ook hiervoor is geen enkele legitimatie aanwezig anders dan een politieke: nivellering. Bovendien kan het zo zijn dat in 2018, 2019 of 2020 iedereen meer gaat betalen dan in 2015 het geval is doordat de rente is gestegen. Als 4% fictief rendement is toegestaan, zou het het kabinet sieren om dit percentage voor iedereen op 1% te zetten. Bovendien wacht men met die aanpassing tot 2017. Wat is daarvan de logica? We betalen toch al jaren veel meer vermogensbelasting dan wat er aan rendement wordt gemaakt? Zal de Hoge Raad hier ook nog een uitspraak over doen?

Oordeel advocaat-generaal van de Hoge Raad 16 februari 2016

De advocaat generaal van de Hoge Raad veegt de vloer aan met de vermogensrendementsheffing, nu is het wachten of de Hoge Raad zelf dit oordeel overneemt of niet. Meestal is dat het geval.

Gerechtshof Amsterdam januari 2018

De Bond van Belastingbetalers spande meerdere rechtszaken aan en ving meestal bot, behalve bij het gerechtshof Amsterdam medio januari 2018. Dat kwam tot het oordeel in een individueel geval waarbij de belastingbetaler 96% van de ontvangen rente in 2014 aan belasting moest betalen (de cijfers zullen voor 2015 en 2016 nog dramatischer zijn) dat er te veel vermogensbelasting was betaald. Een bedrag voor een schadevergoeding werd echter niet genoemd. Een positieve uitspraak dus voor de Bond en vele andere belastingbetalers. De Bond zal naar verwachting dan ook verder gaan met procederen.

Vermogensbelasting 2017 en 2018

De fiscus heeft voor 2017 en 2018 de systematiek overigens wel aangepast. De kleine spaarder wordt iets beschermd door een hogere vrijstelling. Wie meer vermogen heeft gaat ook bij deze beleidsbijstelling door de fiscus er nog verder op achteruit. Wat het forfaitair rendement in 2014-2016 nog 4%, voor de grotere spaarders is die in 2017 en 2018 opgelopen naar meer dan 5,5%. Toch rekent niemand er nog op dat de fiscus de benadeelden ook echt de hoge belasting op vermogen voor een deel gaat terug geven.

Lees verder

• Gaat de spaarbelasting in Nederland omlaag in 2020 of 2021?
• Vermogensbelasting 2020: berekening en wijzigingen