Samenwonen en belasting betalen

Samenwonen en belasting betalen Welke gevolgen heeft samenwonen financieel voor de belasting die u moet betalen (inkomstenbelasting, erfbelasting)? Gaat u als u gaat samenwonen altijd meer belasting betalen of juist niet? Maakt het nog verschil voor de Belastingdienst hoe jullie gaan samenwonen, met of zonder notarieel samenlevingscontract of voorwaarden? Wat zijn de gevolgen van samenwonen voor uw zorgtoeslag, huurtoeslag of andere toeslagen van de Belastingdienst en het fiscaal partnerschap?

Samenwonen kost belasting en geld

Veel mensen denken dat als ze gaan samenwonen, ze meer geld kwijt zullen zijn en meer belasting gaan betalen. In werkelijkheid is het zo dat wie gaat samenwonen de kosten vaak kan delen en de fiscale gevolgen helemaal afhankelijk zijn van hoe jullie gaan samenwonen. Als jullie bijvoorbeeld gaan samenwonen zonder een notarieel samenlevingscontract en er zijn geen kinderen, dan zijn jullie niet elkaars fiscale partners. Dat betekent in eerste instantie dat er ook geen fiscale gevolgen zijn. Ieder doet zijn eigen belastingaangifte en dat was het. Wel kan het samenwonen gevolgen hebben voor de fiscale toeslagen en in het bijzonder voor de huurtoeslag. Er zal namelijk door de Belastingdienst bij de beoordeling van de aanvraag worden gekeken naar jullie gezamenlijke inkomen en dat kan betekenen dat er minder huurtoeslag zal zijn dan wanneer u alleen woont.

Fiscaal partnerschap voor de inkomstenbelasting betekent meer belasting betalen?

Maar als er wel een notarieel samenlevingscontract is gesloten, jullie zijn getrouwd of hebben een geregistreerd partnerschap, dan zijn jullie automatisch elkaars fiscale partners. Zoals de naam al aangeeft heeft dat fiscale gevolgen, maar die hoeven ook niet negatief te zijn. Sterker nog, doordat jullie gezamenlijk belastingaangifte inkomstenbelasting doen, kunnen jullie onderling jullie aftrekposten zo verdelen dat jullie het maximale bedrag aan inkomstenbelasting terug krijgen. Dit is vooral een interessante optie als de ene partner beduidend meer verdient dan de ander. Het maakt nogal verschil of de hypotheekrente en ziektekosten tegen ruim 36% of tegen 52% kunnen worden afgetrokken. Ook spaargelden kunnen fiscaal worden overgeheveld. Zo biedt samenwonen vele mogelijkheden om te schuiven met aftrekposten en te schuiven met de fiscale lasten.

Samenwonen kan ook minder belasting betalen betekenen

Maar samenwonen met een fiscaal partnerschap hoeft niet altijd te betekenen dat u minder belasting gaat betalen. Zo zal er geen verschil zijn ten opzichte van een individuele belastingaangifte wanneer jullie een vergelijkbaar inkomen en vermogen hebben. De mogelijkheid om onderling met posten te schuiven geeft dan geen extra voordeel, maar ook geen extra nadeel. De grote uitzondering hierop is de aftrek van uw ziektekosten en zorgkosten. Deze aftrekpost kent namelijk een bepaalde drempel waarmee u moet rekening houden en die is bij fiscale partners gebaseerd op het gezamenlijke inkomen. Dat zal een hogere drempel betekenen dan individueel het geval zou zijn en dus minder aftrek.

Samenwonen betekent minder toeslagen, u bent toeslagpartner

Als u gaat samenwonen, kunt u een toeslagpartner zijn van de aanvrager van een toeslag. Dat betekent dat met beide inkomens zal worden gerekend om de hoogte van de toeslag te bepalen. Als u een fiscale partner bent, bent u per definitie een toeslagpartner. Als u samenwoont zonder dat u een fiscale partner bent, kunt u een toeslagpartner zijn voor de huurtoeslag. Bij de huurtoeslag worden medebewoners immers als toeslagpartner gezien. Dat kan betekenen dat u minder huurtoeslag krijgt of, omdat het gezamenlijke inkomen te hoog is, zelfs geen huurtoeslag.

Fiscaal partnerschap voor de erfbelasting

Gehuwden en geregistreerd partners zijn ook voor de erfbelasting fiscale partners, maar voor samenwonenden is dat niet per se zo. Als er geen notarieel samenlevingscontract is, worden samenwonenden automatisch fiscale partners voor de erfbelasting als ze minimaal vijf jaar op hetzelfde adres staan ingeschreven. Is er wel een notarieel samenlevingscontract en wonen jullie samen, dan zijn jullie als nog voor de erfbelasting partners als:
  • Jullie allebei meerderjarig zijn.
  • Op hetzelfde adres staan ingeschreven.
  • Jullie geen bloedverwanten in de rechte lijn zijn. Geen vader en zijn dochter bijvoorbeeld, maar wel twee broers of zussen.

Het grote voordeel is dat de vrijstelling voor de erfbelasting dan 680.645 euro bedraagt in plaats van 2.274 euro (2022).

Conclusie extra belasting betalen bij samenwonen?

De conclusie is dat als u gaat samenwonen, u daardoor meestal niet meer belasting gaat betalen, maar juist de mogelijkheid krijgt om minder belasting te gaan betalen. Daarvoor is wel een fiscaal partnerschap nodig. Wel kunnen er gevolgen zijn voor uw toeslagen en in het bijzonder de huurtoeslag.

Lees verder

© 2014 - 2024 Zeemeeuw, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Belasting betalen over partneralimentatie in 2020 en 2021Belasting betalen over partneralimentatie in 2020 en 2021Partneralimentatie is voor velen een gruwel, maar voor wie recht heeft op alimentatie is dit vaak ook een belangrijke br…
Algemene heffingskorting als je geen of laag inkomen hebtAlgemene heffingskorting als je geen of laag inkomen hebtDe algemene heffingskorting 2023 is inkomensafhankelijk. Hogere inkomens betalen de rekening, maar wat als u geen inkome…
Extra loon en middeling van inkomenExtra loon en middeling van inkomenMiddeling van inkomen in box 1 van de inkomstenbelasting is in 2021 en 2022 de manier om minder belasting te betalen en…
Aanrechtsubsidie minstverdienende partner en AOWAanrechtsubsidie minstverdienende partner en AOWDe aanrechtsubsidie is een andere naam voor de algemene heffingskorting minst verdienende partner. Iemand die minder ver…

Bijtelling auto 2018Bijtelling auto 2018Hoe hoog is de fiscale bijtelling 2018 voor uw nieuwe auto van de zaak? De soort auto die u rijdt, de leeftijd van de au…
Huurwaardeforfait 2020Huurwaardeforfait 2020Het huurwaardeforfait 2020 is met de gestegen woningprijzen een forse bijtelling bij uw inkomen in 2020. Hoe hoger het h…
Reacties

Hanneke, 11-08-2019
Vraag: Mijn vriend en ik (beiden gepensioneerd; zonder inwonende kinderen)) willen gaan samenwonen, zonder notariële akte etc. Wat zijn (globaal gezien) de financiële de consequenties? Reactie infoteur, 12-08-2019
Beste Hanneke,
Het belangrijkste gevolg van samenwonen als u met pensioen bent, is dat de AOW omlaag gaat. Nu ontvangt u per persoon 70%, als jullie samenwonen per persoon 50% van het wettelijk minimum loon.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Jan, 24-02-2019
L.S.
Wij zijn 01-01-2017 samen gaan wonen. als bijdrage aan het onderhoud van de eigen woning partner heb ik 6200 eur. bijgedragen. Wij zijn geen fiscale partner.
kan ik dit bedrag opgeven als kosten. Ik investeer immers in andermans eigendom. of kan dit bedrag als gift opgevoerd worden. Reactie infoteur, 26-02-2019
Beste Jan,
De kosten van onderhoud aan een woning zijn voor een particulier niet aftrekbaar, de rente van de financiering kan dat voor de eigenaar-bewoner wel zijn. Het is ook geen gift, omdat uw partner geen ANBI-instelling is.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Rc, 13-06-2018
Hoe zit dat nou met knip in het jaar? ik ben alleenstaande ouder en ga eind dit jaar vanwege gezondheidsredenen samenwonen met ex partner. nu lees ik verschillende dingen wel of niet een heel jaar je toeslagen terugbetalen of een knip in het jaar? hoe zit dat nou de planning staat nu op september of oktober ivm schoolgang kinderen. gaat het per gedeelte van een maand of een kwartaal of wel over een heel jaar? op de site van belastingdienst kan ik het niet terugvinden. Reactie infoteur, 14-06-2018
Beste Rc,
Vanaf het moment van samenwonen, worden jullie toeslagpartners. Als er een samenlevingscontract aan ten grondslag ligt, zelfs fiscale partners. Het duurt een maand voordat de wijzigingen zichtbaar worden in het uitbetaalde bedrag aan toeslagen. Afhankelijk van de hoogtes in inkomen, valt de toeslag lager uit dan daarvoor en kan het gebeuren dat er een deel moet worden terugbetaald omdat er te veel toeslag is ontvangen.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Mt, 03-04-2017
Ik heb een eigen woning, mijn vriend ook. Nu wil ik bij mijn vriend gaan wonen zodat mijn dochter met haar babyzoontje tijdelijk in mijn huis kan tot ze een woning heeft gevonden.
wat gaat dit betekenen, gaan wij meer belasting betalen, en raak ik mijn belastingvoordeel kwijt ivm mijn hypotheek? Reactie infoteur, 18-01-2020
Beste Mt,
Als u zich bij uw vriend inschrijft en uw koopwoning is niet leeg maar bewoond, dan raakt u voor die woning uw hypotheekrenteaftrek kwijt.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Jan, 05-01-2017
Wij wonen sinds 01-12 samen. Vergelijkbaar inkomen de een met AOW + Pensioen. De ander werkend nog niet AOW gerechtigd. Eigen woning. Partnerschap notarieel geregeld
Wat zijn de eventuele fiscale mogelijkheden. Reactie infoteur, 08-01-2017
Beste Jan,
Het fiscale voordeel van een fiscaal partnerschap is dat als er aftrekposten zijn, deze bij de meest verdienende partner kunnen worden geplaatst met meer aftrek en/of de partner met het hoogste belastingtarief (u hebt immers nog geen recht op AOW).
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Gon, 26-06-2016
Goede dag,

Mijn exsman en ik willen weer gaan samen wonen over twee maanden ongeveer.
We hebben gezamenlijk kinderen!
Ik raak me toeslagen dan kwijt, wat geen probleem is. Maar de eerste helft van het jaar heb ik wel toeslagen gekregen!
Worden we per 1 januari 2016 toeslag partners. Of pas op het moment dat we gaan samen wonen. En bestaat er een kans dat ik alle toeslagen moet terug betalen?
Of kunnen we beter wachten tot januari 2017?

Groetjes Gon Reactie infoteur, 27-06-2016
Goede dag Gon,
Als jullie op hetzelfde adres staan ingeschreven en er zijn minderjarige kinderen, dan zijn jullie vanaf dat moment fiscale partners en toeslagpartner. In ieder geval bij de zorgtoeslag wordt naar het gezamenlijke jaarinkomen gekeken.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Sanneke, 11-06-2016
Beste,
Mijn vriend en ik zijn beide gescheiden. Ik heb 2 minderjarige kinderen bij mij Ten laste en hij heeft 1 kind Ten laste.
Hij heeft een eigendom en ik huur een huis. Hij Wilt vanaf september bij mij intrekken en zich ook bij mij laten inschrijven, dit terwijl hij zijn appartement nog niet zal verhuren. Dat zal pas na aantal maanden gebeuren. Wij zullen ook niet wettelijk gaan samenwonen dit omwille we allebei kinderen en laste hebben staan. Mijn vraag is welke gevolgen zijn hier aan verbonden- zijn er negatieve gevolgen voor mij en mijn kinderen? Reactie infoteur, 11-06-2016
Beste Sanneke,
In Nederland worden jullie dan, omdat er minderjarige kinderen zijn, fiscale partners en toeslagpartners vanaf het moment dat jullie op hetzelfde adres zijn ingeschreven. Dat heeft gevolgen voor de toeslagen.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Niek, 19-01-2016
Ik wil gaan samenwonen (huren) met een vriend, wij zijn geen partners maar hebben vanwege de lage inkomens van ons allebei het idee om de kosten op die manier te delen. Moeten we dan meer belasting betalen? Of heeft het alleen invloed op de hoeveelheid huurtoeslag? Is het überhaupt wel een goed idee of zijn we goedkoper uit als we ieder onze eigen woning nemen? Reactie infoteur, 20-01-2016
Beste Niek,
Als jullie samen een huurwoning huren, zijn jullie toeslagpartners voor de huurtoeslag. Dat heeft gevolgen voor de hoogte van de huurtoeslag (inkomen medebewoner telt mee), niet de belasting. Dat verandert als er iemand een minderjarig kind in huis heeft.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Soprano, 22-12-2015
Mijn vriendin (36 jaar) is gescheiden en woont met haar twee kinderen (6 en 9 jaar) in een eigen koopwoning. Haar ex-man woont in Duitsland. Op dit moment werkt zij parttime en ontvangt kindgebonden budget en opvangtoeslag. Als ik bij haar zou gaan wonen, verliest zij dan deze toeslagen hoewel ik niet de vader ben van de kinderen? Zo ja, hoe dit te vermijden? Reactie infoteur, 23-12-2015
Beste Soprano,
Omdat zij minderjarige kinderen heeft, zult u als haar toeslagpartner worden beschouwd. Dat is niet het geval als u bij haar huurt.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Miranda, 14-08-2015
Moet ik huurtoeslag mee terug betalen met mijn ex als ik in 2014 van januari tot 23 juni heb samengewoond? Reactie infoteur, 18-01-2020
Beste Miranda,
Dat hangt ervan af. Bij samenwonen wordt het inkomen van de medebewoner meegewogen bij de berekening van de hoogte van de huurtoeslag. Het is dus maar net welk inkomen bij de aanvraag van de huurtoeslag is opgegeven.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Zeemeeuw (1.579 artikelen)
Laatste update: 03-06-2022
Rubriek: Financieel
Subrubriek: Belasting
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.