Belasting betalen over hypotheekvrij huis

Onterecht wordt vaak gedacht dat een huis bezitten waar geen hypotheek op zit onverstandig is. Over overwaarde hoeft geen belasting betaald te worden, tot u het huis gaat verkopen. Voor het recht hebben op een bijstandsuitkering maakt het wel uit of u overwaarde in uw huis hebt. Hypotheekadviseurs hebben in het verleden in hun advies benadrukt dat het niet verstandig is om extra af te lossen. Door de schuld namelijk maximaal te houden kan er optimaal geprofiteerd worden van de fiscale regeling van de hypotheekrenteaftrek. Daarnaast werd vaak het advies verstrekt om altijd een kleine schuld aan te houden om te voorkomen dat u belasting moet betalen in plaats van belasting terugkrijgen. Deze motivatie om schulden aan te houden is inmiddels ook achterhaald.

Huiseigenaren krijgen een bijtelling op hun inkomen door de eigenwoningforfait (vroeger bekend onder de naam huurwaardeforfait), tegenwoordig wordt het volledig aflossen gestimuleerd want de bijtelling voor de eigenwaardeforfait komt in dat geval namelijk te vervallen.

Fiscale behandeling van de overwaarde

Er moet onderscheid worden gemaakt tussen wel gerealiseerde overwaarde en niet gerealiseerde overwaarde. Zolang een huis niet verkocht is spreken wij van een niet gerealiseerde overwaarde. Over de waarde in de eigen woning hoeft geen belasting te worden voldaan. Een voorwaarde is dat het een eigen woning betreft. Een tweede woning wordt bijvoorbeeld wel belast de reguliere eigen woning niet. Na verkoop van het huis is er sprake van een gerealiseerde overwaarde. Het bedrag aan overwaarde zit niet meer in de eigen woning, maar is nu beschikbaar. Vanaf het moment van verkoop van het huis, telt de gerealiseerde overwaarde mee om te bepalen hoe hoog uw vermogen is.

Is overwaarde vrij besteedbaar na verkoop van het huis?

In het geval u niet opnieuw een huis gaat kopen, is de gerealiseerde overwaarde vrij besteedbaar. Indien u wel opnieuw een huis gaat kopen, moet deze overwaarde gebruikt worden ter financiering of ter gedeeltelijke financiering van de nieuwe woning. Doet u dat niet? Dan is de te betalen hypotheekrente voor de nieuwe hypotheek niet volledig aftrekbaar van het inkomen.

Is het verstandig om de hypotheek volledig af te betalen?

Een hypotheekadviseur zou zeggen dat u de aflossing beter kunt uitstellen tot de einddatum van de hypotheek. Op deze manier kunt u profiteren van de regeling van de hypotheekrenteaftrek. Op zich klopt deze denkwijze, maar een huis hypotheekvrij krijgen is de goedkoopste manier. Stel, u hebt nog een aflossingsvrije hypotheek van €50.000, waar u 5% hypotheekrente over moet betalen. Een deel van de betaalde hypotheekrente krijgt u terug van de Belastingdienst, maar dat laat ik nu even buiten beschouwing. Jaarlijks betaalt u aan hypotheekrente €2.500.

Na een periode van 10 jaren hebt u ondertussen €25.000 aan hypotheekrente betaald en nog steeds moet er €50.000 terugbetaald worden aan de bank. De hypotheekschuld moet toch een keer afbetaald worden. In het geval u een aflossingsvrije hypotheek hebt, moet u toch een keer zorgen voor aflossing van de hypotheek. Anders blijft deze schuld bestaan tot het huis verkocht gaat worden. Bij overlijden van de huiseigenaar gaat de schuld over op de erfgenamen.

Overwaarde en de bijstandsuitkering

Huiseigenaren die in de bijstand terecht komen, kunnen verplicht worden om in eerste instantie te leven van de overwaarde in het huis. De gemeente verstrekt als het ware een voorschot op de overwaarde in de vorm van een lening. De vrijstelling bedraagt ruim zesenveertigduizend euro. Een lagere overwaarde zal niet worden aangesproken een hogere overwaarde wel.