Geld schulden afbetalen en leningen aflossen of saneren

In tegenstelling tot medewerkers die bij banken werken, zijn er in Nederland steeds meer mensen die hun recht niet halen en daardoor veel geld mislopen. De EBA constateerde daarentegen dat bij de medewerkers van banken de crisis alweer voorbij is en de extreemste variabele beloningen weer worden toegepast. Een groter contrast in de wereld van het geld is dan ook niet denkbaar. Voor de ene mens is blijkbaar de financiële ellende alweer voorbij en voor de ander wordt de ellende alleen maar erger.

(Bankiers)bonussen (zijn weer terug)

In Nederland is een ontwikkeling gaande die meer begrip voor evenredige verdeling van de financiële beloningsnormen beoogd. Er ontstaat weerstand tegen exorbitante beloningen die in het niet vallen bij de geleverde prestatie en verantwoordelijkheid. Vaak verdwijnen de verantwoordelijke bestuurders met een bonus en is de achterblijvende (financiële) schade voor een ander (en die ander is vaak de burger/belastingbetaler). Sterk in contrast met de algemene verwachting was de ontdekking van de EBA (Europese bankwaakhond, European Banking Authotithy) dat de bankbestuurders zich formeel wel aan de vrijwillig overeengekomen beloningsnormen zouden houden, maar dat de extra beloningen feitelijk nooit zijn weggeweest. De roep om zuivere wetgeving in Nederland, maar vooral door leden in het Europese parlement, wordt mede door die ontdekking dan ook alleen maar sterker.

Geen inzicht, dan ook geen uitzicht

De crisis is voor veel mensen (nog lang) niet voorbij en de financiële zorgen worden voor velen steeds groter. Zorgwekkend is dat het aantal zelfdodingen om financiële redenen in geheel Europa met gemiddeld 5% zijn gestegen. Enerzijds komt dit door de aanscherping van de financiële regelgeving en anderzijds komt dit door de wijze waarop er met niet betaalde facturen door schuldenaar en leverancier/geldverstrekker wordt omgegaan.

Wijzigingen beleid van banken

De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) hebben goed bedoelde richtlijnen opgesteld, die in de praktijk soms averechts werken. Zo moeten banken aan allerlei voorwaarden voldoen en deze voorwaarden (van uit de zorgplicht) met hun rekeninghouders bespreken. Opvallend is dat dit laatste niet of onvoldoende gebeurd. Rekeninghouders zijn extra in de problemen gekomen nu het ongeoorloofd rood staan niet langer meer wordt gedoogd. Banken sturen dan wel een brief dat het saldo weer positief moet worden gemaakt, maar hebben gelijktijdig en soms voor verzending van de brief de automatische betalingen wegens administratieve redenen weer teruggeboekt. Klagen bij de bank helpt niet want je mag niet ongeoorloofd rood staan. Vreemd als dat al meer dan 50 jaar mag en dat het rood staan nu ineens door de betreffende banken verboden wordt. Vergeten is daarbij dat financiële producten, waardoor de financiële situatie bij rekeninghouders kon ontstaan, vaak door die zelfde banken met hun rekeninghouders is geregeld.

Credit Card

Het zelfde probleem als bij de normale betaalrekening ontstaat in ergere mate bij de niet gewilde Credit Card. Vaak is door “agressieve” verkoop een Credit Card aan de rekeninghouder verstrekt. Plotseling worden de regels en toezicht verscherpt en de houder van de Credit Card wordt door zijn bank opnieuw in de problemen gebracht. Was in het verleden de Credit Card vaak automatisch aan de betaalrekening gekoppeld en werd maandelijks het opgenomen bedrag met de Credit Card van de betaalrekening afgeschreven, rekeninghouders zijn daardoor (achteraf gezien) door de banken extra gedupeerd. Geen wonder dat de aanbieders van hulp bij schulden er een “nieuwe” bron van inkomsten bij hebben gekregen.

Schuldsanering

Bij schulden (bedragen die nog betaald moeten worden) is het natuurlijk niet alleen de handelwijze van de banken die de uitzichtloosheid en het ontbreken van oplossingen negatief beïnvloeden. Het is heus niet alleen de handelwijze van de banken die er voor zorgen dat bij veel mensen de maanden in een kalenderjaar, dat men het echt financieel niet meer ziet zitten, niet meer op één hand kan tellen. Persoonlijke tegenslagen, werkloosheid, vertrek van een partner, ziekte, verkeerde (te dure) aankoop, te hoge energie- en of telefoonrekening zijn vaak ook oorzaken van het raken in een financiële onbalans. Het inroepen van professionele hulp om de schulden te saneren kan dan soms ook nog eens een dure oplossing zijn.

Wet Schuldsanering Natuurlijk Personen

De laatste tijd valt het op dat er steeds meer mensen op eigen verzoek of op advies van een derde een beroep doen op de Wet Schuldsanering Natuurlijk Personen (WSNP). De rechtbank toetst het verzoek (dat in de regel door een instantie die om hulp is gevraagd wordt gedaan) en beoordeelt of iemand wordt toegelaten tot de WSNP. Als de rechtbank een persoon toelaat tot de WSNP, dan moet betrokkene zich 36 maanden aan zeer strenge regels houden en is na 3 jaar weer schulden vrij.

Vaak is het goedkoper en geestelijk aanvaardbaarder om zelf (met behulp van een familielid, werkgever, buurman of vriend) de financiële situatie inzichtelijk te maken. Het is echt zuur als je met een schuld (bijvoorbeeld met een achterstand energiebedrijf, huur, gemeentelijke belastingen) van € 5.000, € 500 neer moet leggen om geholpen te worden en maandelijks ook nog eens een bijdrage aan de hulpverlener van minimaal € 150 moet geven. Als het voorgestelde traject 24 of 36 maanden duurt ben je nog eens hetzelfde bedrag (in dit rekenvoorbeeld € 5.900) aan kosten kwijt.
Met andere woorden let goed op als je in de schulden zit en naar oplossingen zoekt wie je daarvoor benaderd en bereken vooraf wat het je uiteindelijk gaat kosten. Het is jammer dat in de praktijk blijkt dat de banken in de regel niet bereid zijn om met een om hulp vragende rekeninghouder mee te denken.

Recht op hulp

Hoewel je zou denken dat het heel eenvoudig is om hulp te vinden, valt dit in de praktijk vaak tegen. De hulpvragen bij advocaten is in de afgelopen jaren niet minder geworden. Opvallend is echter dat als er om hulp gevraagd wordt er eerst betaald moet worden om geholpen te kunnen worden. Dat is natuurlijk vooral voor mensen met schulden een extra barrière. Er is een rechtsongelijkheid aan het ontstaan in de Nederlandse samenleving. Energie- en telecombedrijven en ook steeds meer woningbouwcorporaties en zorgverzekeraars voeren niet meer zelf de gesprekken met hun klanten, maar laten incassobureaus de kosten (als inkomsten voor het incassobureau) extra hoog oplopen en zelfs schroomt een incassobureau er niet voor om na “psychologische oorlogsvoering” de rechter te vragen om te worden beloond voor deze “psychologische oorlogvoering” terwijl de factuur allang aan het energie- en of telecombedrijf, woningbouwcorporatie of zorgverzekeraar is voldaan.

Rekeningen controleren

Niet zelden komt het voor dat energiebedrijven, maar ook telecombedrijven, zorgverzekeraars en woningbouwcorporaties fouten in de berekening van de openstaande bedragen maken. Het is voor een consument dan erg vervelend dat er extra kosten gemaakt moeten worden alvorens de rechten kunnen worden veiliggesteld en als de rechter geen uitspraak heeft gedaan, dan is er in de regel ook geen sprake van een schadevergoeding. Een grote groep consumenten staat dus in zijn recht, maar is financieel niet in staat om zijn recht af te dwingen. Ook als consumenten een verzoek doen om gesubsidieerde rechtsbijstand dan is het risico groot (door het gewijzigde beleid) dat het ingediende verzoek wordt afgewezen.

Juridische steun

Welke mogelijkheden heeft een consument dan nog wel om zijn recht te bevechten? Feitelijk geen, daar ook de griffierechten en de procedures meer geld gaan kosten. Advocaten zijn dan ook steeds minder bereid om op basis van subsidieverzoeken te werken. Een daling van 30% van subsidieverzoeken en het feit dat grote rechtshulpaanbieders steeds creatiever worden om (nieuwe) klanten tegen hoge uurvergoedingen te werven, maakt de toekomst voor de consument met een juridische vraag er niet eenvoudiger maar in de regel wel duurder op. Vooral omdat de Nederlandse Orde van Advocaten ook een "no cure no pay" niet toestaat.

Lees verder

• Boekhouden is de basis van de Nederlandse economie
• Belastingdruk en ondernemerschap
• Belastingvoordeel belastingaangifte, voor mensen met inkomen